ក្រុមហ៊ុន Google ចេញ​ផ្សាយ​​ទូរស័ព្ទ​ភាសា​ខ្មែរ​​​ដោយ​ដាក់​បញ្ចូល​ការ​បកប្រែ​ដែល​បាន​ផ្ដល់​ដោយ​អង្គការ​វិទ្យា​ស្ថាន​បើក​ទូលាយ


សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន ថ្ងៃ​ទី ៤ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៣

ក្រុមហ៊ុន Google ចេញ​ផ្សាយ​​ទូរស័ព្ទ​ភាសា​ខ្មែរ​​​ដោយ​ដាក់​បញ្ចូល​ការ​បកប្រែ​ដែល​បាន​ផ្ដល់​ដោយ​អង្គការ​វិទ្យា​ស្ថាន​បើក​ទូលាយ

កម្មវិធី​ SPICE ដែល​អនុវត្ត​ដោយ​អង្គការ​វិទ្យាស្ថាន​បើក​ទូលាយ ដោយ​មាន​ផ្ដល់​ថវិកា​ដោយ​ទីភ្នាក់ងារ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍​អន្តរជាតិ (USAID) បាន​សហការ​ជា​មួយ​ក្រុមហ៊ុនហ្គូហ្កល(Google) ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៣ ដើម្បី​បញ្ចប់​ការ​បកប្រែ​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​​ទូរស័ព្ទអេនដ្រយ(Android) ជា​ភាសា​ខ្មែរ។ កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ទាំង​នេះ​បានសម្រេច​គោលដៅ​​របស់​ខ្លួន​នៅ​ពេល​ដែល​​មាន​ការ​ចេញ​ផ្សាយកំណែ ៤.៤ (មាន​ឈ្មោះ​ថា KitKat)​​ នៅចុង​ខែ​​តុលា។ ក្រុមហ៊ុនហ្គូហ្កល បាន​បញ្ជាក់​កាល​ពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍​​សប្ដាហ៍​មុន​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍ Google DevFest នៅ​​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ ថា​កំណែ​ដែល​ទើប​នឹង​ចេញ​ថ្មី​នៃ​​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​ទូរស័ព្ទអេនដ្រយ មាន​ភាសា​ខ្មែរ​មក​ជា​មួយ​ស្រាប់។

ការ​បកប្រែ​ទូរស័ព្ទ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ក្រុម​បកប្រែ​របស់​កម្មវិធី SPICE ដែល​មាន​បទ​ពិសោធន៍​ក្នុង​ការ​បកប្រែ​កម្មវិធី​កុំព្យូទ័រ និង​ទូរស័ព្ទ​ជាង ៨ ឆ្នាំ​មក​ហើយ។ នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០៥ ក្រុម​​​នេះ​បាន​បក​ប្រែ​ទូរស័ព្ទ​ណូគា(Nokia) លើកដំបូង​ជា​ភាសា​ខ្មែរ។

កំណែ​ថ្មី​​នេះ​នឹង​ដាក់​ឲ្យ​អាច​ទាញ​យក​មក​ប្រើ​ពី Google Play Storeសម្រាប់​គ្រប់​ទូរស័ព្ទម៉ាក Nexus ក៏ដូច​ជា​ម៉ាក Samsung Galaxy S 4។ មាន​ការ​ពឹង​ថា​ផលិតករ​សំខាន់ៗ​ទាំង​អស់​នឹង​ដាក់បញ្ចូល​កំណែ​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​អេនដ្រយ​ថ្មី​នេះ​ទៅ​ក្នុង​ឧបករណ៍​ទូរស័ព្ទ​ដៃ​ថ្មីៗ ព្រម​ទាំង​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ប្រព័ន្ធ​ទូរស័ព្ទ​ដៃ​​​ដែល​មាន​ស្រាប់ ដែល​ជា​លទ្ធផល​អនុញ្ញាតិ​ឲ្យ​ការប្រើប្រាស់​ភាសាខ្មែរ​ក្នុង​ទូរស័ព្ទ​ធ្វើ​ទៅ​បាន ។

ការ​គាំទ្រ​ភាសា​ខ្មែរ​ដោយ​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការអេនដ្រយ បាន​ដាក់​បញ្ចូល​កំណែ​ពុម្ពអក្សរ​ចុងក្រោយ​បំផុត​ឈ្មោះថា​ណូកូរ៉ា (Nokora) ដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​លោក ដាញ់ ហុង​ ​អ្នក​ជំនាញ​ធ្វើ​ពុម្ពអក្សរ​ជនជាតិ​ខ្មែរ​ដែល​បាន​អភិវឌ្ឍ​ពុម្ពអក្សរ​សំខាន់ៗ​បំផុត​សម្រាប់​ភាសា​ខ្មែរ រួមមាន​ពុម្ពអក្សរ​ស៊េរី ខ្មែរអូអែស(KhmerOS) ដែល​បាន​​ឧបត្ថម្ភ​ថវិកា​ដោយ​អង្គការ​វិទ្យាស្ថាន​បើក​ទូលាយ ដែល​ការណ៍​នេះ​បាន​​​បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​មានការ​ប្រើប្រាស់​ភាសា​ខ្មែរ​​ជា​ទូទៅ និង​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ជា​ស្តង់ដារ​ក្នុង​ប្រើប្រាស់​ភាសា​ខ្មែរ​ក្នុងកុំព្យូទ័រ​នា​ទសវត្ស​ចុងក្រោយ​នេះ។ ពុម្ពអក្សរណូកូរ៉ា ត្រូវ​បាន​រចនា​ឡើង​ជា​ពិសេស​សម្រាប់​បង្ហាញ​ភាសា​ខ្មែរក្នុង​ទូរស័ព្ទ​ចល័ត។

អេនដ្រយ ៤.៤ (KitKat) រួម​បញ្ចូល​​ក្ដារ​ចុច​ខ្មែរ។ អ្នកប្រើប្រាស់​ដែល​ពេញ​ចិត្ត​គ្រាប់​ចុច​ធំ​ក្នុង​ក្ដារចុច​របស់​ពួកគេ​អាច​ទាញ​យក​ក្ដារ​ចុចណា​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​ក្ដារចុច​​ដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​អង្គការ​វិទ្យា​ស្ថាន​បើក​ទូលាយ (មាន​នៅ​ក្នុង Google Play)។​

ក្រុមហ៊ុន LG និង Samsung បាន​ផ្ដល់​ការ​បកប្រែ​​សម្រាប់​ទូរស័ព្ទ​អេនដ្រយ មួយ​ចំនួន​រួច​ហើយ​ដែល​ទូរស័ព្ទ​ទាំងនេះ​មាន​​លក់​លើ​ទីផ្សារ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ការ​បកប្រែ​ស្តង់ដារ​ដែល​បាន​ផ្ដល់​តាមរយៈ​ក្រុមហ៊ុនហ្គូហ្កល​នឹង​សម្របសម្រួល​ក្នុង​ការ​ប្រើប្រាស់​ភាសា​ខ្មែរ​ក្នុង​ទូរស័ព្ទ​អេនដ្រយ ជា​លក្ខណៈ​ស្តង់ដារ​នា​ពេល​អនាគត។​

ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​ៗ​នេះ​ដែល​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​អង្គការ​វិទ្យាស្ថាន​បើក​ទូលាយ​បង្ហាញ​ថា ​ទូរស័ព្ទ​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​ទូរស័ព្ទ​ចំនួន​បី​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​អាច​ផ្ញើ និង​ទទួល​សារ​ដោយ​ប្រើ​អក្សរ​ខ្មែរ ហើយ​​ក៏​បង្ហាញ​ផង​ដែរ​ថា​ ២២% នៃ​អ្នកប្រើប្រាស់​ទូរស័ព្ទ​​​​​​​មាន​ទូរស័ព្ទ​ទំនើប។ ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​នោះ​ក៏​បាន​បង្ហាញ​ផង​ដែរ​ថា​ជាង ៧០% នៃ​ទូរស័ព្ទ​ទំនើប​​ទាំង​នោះ​បាន​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​អេនដ្រយ ។

មាន​តែ​កំណែ​អេនដ្រយ ខ្ពស់​ជាង ៤.០ ប៉ុណ្ណោះ ដែល​អាច​​ប្រើ​ប្រាស់​ភាសា​ខ្មែរ​​មាន​ស្រាប់​ក្នុង​ទូរស័ព្ទ ។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ អង្គការ​វិទ្យាស្ថាន​បើក​ទូលាយ​បាន​អភិវឌ្ឍ​កម្មវិធី​ជា​ច្រើន​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ទូរស័ព្ទ​ដំណើរការ​ដោយ​អេនដ្រយ (គ្រប់​កំណែ) ​អាច​ផ្ញើ និង​ទទួល​សារខ្លីៗ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ ព្រមទាំង​ចូល​មើល​តំបន់​បណ្ដាញ​​ ឬ​ពិគ្រោះ​ពាក្យ​ក្នុង​វចនានុក្រម​ជា​ភាសា​ខ្មែរ។ កម្មវិធី​ទាំង​នេះ​អាច​ទាញ​យក​មក​ប្រើ​ពី​ឃ្លាំង Google Play ។

ការ​ដាក់​បញ្ចូល​ភាសា​ខ្មែរ​ក្នុង​ទូរស័ព្ទ​អេនដ្រយ គឺ​ជា​ការ​បោះ​ជំហាន​ទៅ​មុខ​​ដ៏​សំខាន់​​ចំពោះ​គោលបំណង​របស់​អង្គការ​វិទ្យាស្ថាន​បើក​ទូលាយ​ដែល​ត្រូវ​ប្រាកដ​ថា ៩០%​ នៃ​ទូរស័ព្ទ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​អាច​ផ្ញើ ឬ​ទទួល​សារ​សារ​ខ្លី ជា​ភាសា​ខ្មែរ​មុន​ដំណាច់​ឆ្នាំ ២០១៥ ។ សមត្ថភាព​នេះ​គឺ​ជា​គន្លឹះ​មួយ​សម្រាប់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​អាច​ប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​​នេះ​ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ប្រាស្រ័យ​ទាក់ទង​គ្នា​ដោយ​លុប​បំបាត់​​ការ​សរសេរ​ភាសា​ខ្មែរ​ដោយ​ប្រើ​អក្សរ​ឡាតាំង​ដែល​ជា​ទម្រង់​សរសេរ​ដែល​មាន​កម្រិត​ និង​មិន​អាច​យល់​ដោយ​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ភាគ​ច្រើន​ ។

កម្ពុជា